O POCZĄTKACH CHRZEŚCIJAŃSTWA W EUROPIE – WŁOCHY cz. III

CYKL FELIETONÓW O POCZĄTKACH CHRZEŚCIJAŃSTWA W EUROPIE
CZĘŚĆ XIII – WŁOCHY cz. III

Papież Damazy, późniejszy święty, poprosił przede wszystkim Hieronima, również świętego, a ten nauczył się błyskawicznie – ależ był genialny – języka hebrajskiego i przetłumaczył na język łaciński Pismo Święte. Ustalono też główne części Mszy Świętej i zaprowadzono w świątyniach tygodniowy i roczny porządek liturgiczny. Nikt nie przypuszczał wówczas, że Cesarstwo Zachodnie może przestać istnieć. A jednak przestało. W roku 476.

Leżąca na Półwyspie Apenińskim Italia (Włochy) znalazła się najpierw pod panowaniem władców germańskich, a od roku 522 – podbita została przez cesarza Wschodniego [Bizantyjskiego], i to na przeszło dwieście lat. W tym czasie święty Benedykt z Nursji – obecnie główny patron Europy – mając już za sobą doświadczenia pustelnicze i monastyczne w Subiaco, założył klasztor w miejscu dawnej pogańskiej świątyni na górze Monte Cassino. Opracował także regułę zakonną, na której wzorowało się później wielu założycieli zakonów. A ponadto pomógł swojej bliźniaczej siostrze – świętej Scholastyce – założyć żeński klasztor sióstr benedyktynek. Ich klasztory położone były blisko siebie, lecz reguła zakonna zezwalała im się spotykać jedynie raz w roku.

W VI wieku Italii zagrozili poważnie Longobardowie, ustanawiając na części jej terytorium własne królestwo. Papież Leon III – chcąc ratować Italię – wezwał wtedy na pomoc króla Franków, Karola Wielkiego. Karol Wielki pokonał Longobardów, a papież koronował go w roku 800 na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Pomysł papieża i koronacja Karola Wielkiego nie spodobały się Cesarstwu Bizantyjskiemu, które zamierzało ogarnąć własnymi wpływami terytorium dawnego Cesarstwa Zachodniego. Zaczął więc narastać konflikt, który doprowadził w roku 1054 do Wielkiej Schizmy Wschodniej. Chrześcijaństwo uległo podziałowi na: wschodnie [bizantyjskie], określane dziś jako prawosławne, oraz zachodnie [łacińskie], określane jako katolickie, i podział ten trwa do dzisiaj.

Najlepiej zachowanym obiektem starożytnego Rzymu jest Panteon. Wzniesiony na cześć starożytnych bogów, jest największą kopułową budowlą na świecie. Papież Bonifacy IV, doceniając jego wartość zabytkową, polecił niczego nie zmieniać, a jedynie dostosować wewnętrzne do nowych potrzeb. Dzięki temu mamy w nim teraz piękny kościół Najświętszej Maryi Panny Męczenników.

W X wieku Włochy podporządkował sobie król niemiecki Otton I Wielki. Jego syn, Otton II, przyjął tytuł cesarza rzymskiego i tak tytułowali się już odtąd wszyscy jego niemieccy następcy. W tym czasie Bazylika Matki Bożej Łaskawej w Mentorelli – ufundowana w IV w. przez cesarza Konstantyna – została powierzona benedyktyńskim mnichom z Subiaco. Położona niedaleko Rzymu, stała się od połowy XIII wieku znanym sanktuarium. Wtedy bowiem pojawiła się w niej słynąca łaskami drewniana figura Matki Bożej. Wiadomo też, że było to ulubione miejsce pielgrzymkowe kardynała Karola Wojtyły, późniejszego papieża i świętego Jana Pawła II.